Skip to content
เคยมีอาการสะดุ้งตื่นขึ้นมากลางดึก เนื่องจากเกิดตะคริวที่ขาขณะนอนหลับกันไหมคะ? อาการเช่นนี้นอกจากจะสร้างความเจ็บปวดแถมส่งผลต่อการนอนหลับแล้ว ก็ยังอาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงความผิดปกติบางอย่างในร่างกายได้อีกด้วยนะ
ตะคริว คืออะไร?
“ตะคริว” เป็นอาการที่กล้ามเนื้อมีการหดเกร็งอย่างฉับพลัน ปรากฏเป็นก้อนแข็ง และทำให้เกิดความเจ็บปวดบริเวณที่กล้ามเนื้อหดเกร็ง โดยมักจะเกิดบ่อยบริเวณกล้ามเนื้อส่วนน่อง ต้นขาด้านหน้าและหลัง โดยเราเรียกอาการตะคริวที่เกิดขึ้นขณะหลับในช่วงเวลากลางคืนว่า “ตะคริวตอนกลางคืน” (Nocturnal Leg Cramps)
ตะคริวตอนกลางคืนมีสาเหตุมาจากอะไร?
การเกิดตะคริวช่วงกลางดึกอาจมาจากหลายสาเหตุ ซึ่งในปัจจุบันทางวิทยาศาสตร์ยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่นอนได้ แต่ก็มีข้อมูลที่แสดงว่าการเกิดตะคริวมีความสัมพันธ์กับสุขภาพของกล้ามเนื้อ การทำงานของเส้นประสาทที่ผิดปกติ และปัญหาการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อ รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจส่งผลต่อการเกิดตะคริว ได้แก่
1. การนอนในท่าที่ผิด ทำให้เกิดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อในขณะที่กำลังหลับ
2. การนั่งหรือยืนนาน ๆ โดยไม่เปลี่ยนท่าทางในช่วงกลางวัน
3. การใช้กล้ามเนื้อในระดับที่หนักเกินไป เช่น การออกกำลังกายหนักหรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงขา
4. การขาดความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ ทำให้เกิดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น
5. มีภาวะหลอดเลือดแดงแข็งหรือหลอดเลือดตีบตัน ทำให้การไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อทำได้ไม่ดี
6. ปัญหาสุขภาพ ทั้งปัญหาที่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาท เช่น เส้นประสาททำงานผิดปกติ เส้นประสาทเสื่อมจากโรคเบาหวาน ปลายประสาทอักเสบ โรคพาร์กินสัน และปัญหาที่เกี่ยวข้องกับโรคอื่น ๆ เช่น โรคหัวใจ ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ โรคตับ โรคไต หรือภาวะขาดน้ำ
7. ปัญหาของโครงสร้างร่างกาย เช่น เท้าแบน หรือโรคโพรงกระดูกสันหลังตีบแคบ
8. ร่างกายอาจขาดแร่ธาตุที่สำคัญที่ช่วยควบคุมการหดและคลายตัวของกล้ามเนื้อ ได้แก่ แคลเซียม โพแทสเซียม แมกนีเซียม ส่งผลให้เกิดตะคริวได้ง่าย
วิธีบรรเทาอาการตะคริวด้วยตนเอง
เราสามารถบรรเทาอาการได้ด้วยตนเองโดยวิธีง่าย ๆ ดังนี้ลดเสี่ยงตะคริวตอนกลางคืนได้อย่างไร?
– นวดคลึงกล้ามเนื้อบริเวณที่เป็นตะคริว เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัว
– ยืดกล้ามเนื้อ โดยเหยียดขาตรง แล้วค่อย ๆ กระดกข้อเท้าขึ้น ให้ปลายนิ้วเท้าเข้าหาตัว
– ประคบร้อนในบริเวณที่เป็นตะคริว ด้วยกระเป๋าน้ำร้อนหรือผ้าชุบน้ำร้อน หรือประคบเย็นด้วยผ้าเย็นหรือถุงน้ำแข็งที่ห่อด้วยผ้าขนหนูอีกชั้นหนึ่ง
– หากมีอาการปวดมาก ก็สามารถกินยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล หรือยาไอบูโพรเฟน
ตะคริวตอนกลางคืนบ่อย ๆ เป็นอันตรายไหม?
ส่วนใหญ่อาการตะคริวตอนกลางคืนมักไม่เป็นอันตราย เช่น อาจเกิดจากการนอนผิดท่าหรือใช้กล้ามเนื้อมากไป แต่หากมีอาการตะคริวบ่อย ๆ โดยไม่ทราบสาเหตุ จนส่งผลต่อการนอนหลับและการใช้ชีวิตประจำวัน หรือมีอาการขาบวมแดง ผิวหนังเปลี่ยนไป หรือมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงร่วมด้วย ก็อาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรงอื่น ๆ ซึ่งควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจรักษาโดยละเอียด
ลดเสี่ยงตะคริวตอนกลางคืนได้อย่างไร?
เนื่องจากอาการตะคริวตอนกลางคืนมักมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมเป็นส่วนใหญ่ เราจึงสามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยการปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวันดังต่อไปนี้
– ไม่นั่งหรือยืนท่าเดิมนาน ๆ พยายามลุกขึ้นมายืดเหยียดกล้ามเนื้อบ่อย ๆ ในระหว่างวัน
– ในระหว่างวันให้กระดกข้อเท้าขึ้นลงบ่อย ๆ เพื่อให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น และช่วยป้องกันกล้ามเนื้อน่องหดตัว
– ควรดื่มน้ำให้เพียงพอ อย่างน้อย 8-10 แก้วต่อวัน เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำซึ่งส่งผลให้เกิดอาการตะคริวได้
– พยายามลดการรับประทานอาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ
– รับประทานอาหารที่มีแร่ธาตุที่สำคัญต่อการทำงานของกล้ามเนื้อ ได้แก่ อาหารที่มีแคลเซียม เช่น นม ชีส ถั่วเหลือง ปลาตัวเล็ก ผักใบเขียว อาหารที่มีโพแทสเซียม เช่น โกโก้ ลูกพรุน เมล็ดทานตะวัน กล้วย ปลาแซลมอน และอาหารที่มีแมกนีเซียม เช่น กล้วย ถั่วลันเตา ผักโขม ข้าวโพด เมล็ดฟักทอง งา เป็นต้น
หากใครที่มีปัญหาตะคริวตอนกลางคืนบ่อย ๆ ก็ลองทำตามคำแนะนำข้างต้นหรือปรึกษาแพทย์ดู เพราะช่วงเวลาแห่งการนอนหลับคือสิ่งสำคัญเพื่อให้ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และช่วยให้สมองกลับมาสดชื่นพร้อมทำงานในเช้าวันใหม่ เราจึงควรหลีกเลี่ยงปัจจัยใด ๆ ที่ส่งผลต่อการนอนหลับ เพราะหากคุณภาพการนอนเสียไปก็จะส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวอย่างแน่นอน
